تجزیه قاموسی زبان فارسی امروز

پایان نامه
چکیده

هدف از پژوهش حاضر به دست دادن فهرست کاملی از مشتقات و ترکیبات زبان فارسی امروز است تا در برنامه ریزی ماشین های حسابگر فرهنگستان مورد استفاده قرار گیرند. بدین منظور چهار مقوله اسم + فعل + صفت و قید با ملاکهای آوایی، صرفی، نحوی و قاموسی دسته بندی شده و با معیارهای زبانشناسی دستورزبان زایشی و دگرسازی [زایشی - گشتاری] مورد ارزشیابی قرار گرفته اند. مهمترین ملاک آوایی واژه تکیه و مکث است . ملاکهای صرفی واژه به دو ملاک صوری و نقشی تقسیم می شود. مهمترین ملاک نحوی تشخیص واژه چگونگی تعلق وابسته های دستوری و قاموسی دیگر به آن است . ملاک قاموسی شناسایی واژه با شناختن اجزاء اشتقاق و ترکیب آن است . ملاک آوایی شناسایی اسم درنگ و تکیه، ملاکهای صرفی تشخیص آن افزونه های "ها" و "ان" جمع، "یای" وحدت ، "یای" نکره و کسره معرفه است . ملاکهای نحوی تشخیص اسم عبارتند از: مرجع ضمیر قرار گرفتن، مطابقه کردن و هسته گروه اسمی شدن . برای اسامی جامد ملاک قاموسی وجود ندارد. در شناسایی فعل علاوه بر ملاک معنایی، ملاکهای آوایی، صرفی، نحوی و قاموسی نیز وجود دارد. تکیه و مکث از ملاکهای آوایی، شناسه از ملاکهای صرفی و بازشناخت اجزاء فعل های مشتق و مرکب از ملاکهای قاموسی شناسایی فعل است . ملاکهای نحوی شناسایی فعل در زبان فارسی بسیار مهم است زیرا در این زبان فعل همیشه جایگاه اسناد را اشغال می نماید. ملاک شناسایی صفت نیز از نظر آوایی تکیه و مکث است . برای صفت بیانی در روی محور جانشینی ملاک صرفی وجود ندارد. از نظر نحوی صفت می تواند جزء وابسته های پیشرو و گروه اسمی قرار گیرد. مانند: بزرگترین شاهکار و نیز می تواند مضاف الیه اسم یا ضمیر قرا گیرد. بازشناخت اجزاء صفت مشتق و مرکب از ملاکهای قاموسی به شمار می رود. ملاک معنایی نیز در شناخت صفت موثر می باشد. از این نظر صفت و موصوف دارای مصداق مشترکی هستند. در ادامه این پژوهش مقوله قید و انواع آن از جهات آوایی، معنایی، صرفی و نحوی بررسی شده است . لازم به یادآوری است که برای هر یک از مقولات فوق فهرستی از واژه ها از نظر ساختمانی مورد تجزیه قرار گرفته اند.

منابع مشابه

گواه‌نمایی در زبان فارسی امروز

این جستار به بررسی گواه‌نمایی در زبان فارسی معاصر از دیدگاه رده‌شناسی اختصاص دارد. گواه‌نمایی مقوله‌ای دستوری است که نقش آن نشان دادن منبع اطلاع است. در آغاز، این مقولة دستوری و انواع رده‌شناختی آن معرفی می‌گردد. با جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های مختلف از زبان گفتاری و نوشتاری فارسی معاصر و همچنین متون کلاسیک به دنبال پاسخ این پرسش بوده‌ایم که آیا گواه‌نمایی در این زبان به عنوان یک مقولة دست...

متن کامل

انواع «ی» در زبان فارسی امروز

یکی از مباحث مهمی که در دستور زبان فارسی کمتر مورد توجه قرار گرفته است، مبحث چندگونگی «ی» در این زبان است، «یائی» که هم در مقام واژه، هم در مقام تکواژ تأثیر فراوانی بر غنای زبان فارسی دارد اما دستور نویسان فارسی هیچ گاه این مقوله را به طور مشخص و مستقل مطرح نکرده‎اند و غالبا در خلال مباحث دیگر مثل «معرفه و نکره»، یادی هم از «ی» کرده‌اند. پژوهش حاضر که با روش تحلیلی-توصیفی نگاشته شده است، در صدد...

متن کامل

بررسی ساخت ملکی در زبان فارسی امروز از دیدگاه رده‌شناسی

  در این مقاله در پی آنیم که پس از اشاره به دسته ‌ بندی انواع راهبردهای صرفی-نحویِ ملکی ‌ سازی در زبان ‌ های دنیا که حاصل مطالعات رده ‌ شناختی هستند و تعیین متغیرهای دستوری که در این دسته ‌ بندی مد نظر قرار گرفته‌اند، راهبردهای ملکی ‌ سازی در زبان فارسی امروز را بررسی کنیم و بر اساس متغیرهای دستوری فوق‌الذکر این راهبردها را تحلیل کنیم. سپس بر اساس معیارهای تعیین راهبرد غالب، راهبرد غالبِ به کار گ...

متن کامل

بررسی مقولة کمی نما در زبان فارسی امروز

این مقاله فرضیة جهانی جیوستی (1991) مبنی بر هسته بودن کمی نماها در گروه اسمی و ظهور دستة محدودی ازاین عناصر در دو نقش هسته و توصیفگر را در زبان فارسی مورد بررسی قرار می‌دهد. براساس نتایج حاصل این  عناصر خود یک فرافکن نقشی (QP) همچون گروه تعیین‌کننده (DP) می‌باشند که در صورت حضور گروه تعیین‌کننده به واسطة تسلط بر این فرافکن نقشی بر فرافکن واژگانی اسم (NP) تسلط دارند و طبق فرضیه جهانیی نما عکس ای...

متن کامل

تأثیر ساخت‌واژه‌ها در تجزیه وابستگی زبان فارسی

Data-driven systems can be adapted to different languages and domains easily. Using this trend in dependency parsing was lead to introduce data-driven approaches. Existence of appreciate corpora that contain sentences and theirs associated dependency trees are the only pre-requirement in data-driven approaches. Despite obtaining high accurate results for dependency parsing task in English langu...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023